Bil Safonau Gofal Iechyd Meddwl (Cymru)

Newyddion Cymru
07 October 2024
Cynhaliodd y Senedd ddadl ar Fil Aelod Preifat sy'n ceisio gosod deddfwriaeth iechyd meddwl newydd i Gymru. 

Cyflwynwyd y Bil Safonau Gofal Iechyd Meddwl (Cymru) gan James Evans, Aelod o'r Senedd dros Frycheiniog a Sir Faesyfed.

Mae'r Bil yn canolbwyntio ar hawliau, ac mae'n cyflwyno newidiadau o ran sut mae'r Ddeddf Iechyd Meddwl yn cael ei defnyddio yng Nghymru. Tra bod iechyd yn fater datganoledig, ac nad yw cyfiawnder; mae'r rhain yn cael eu nodi newidiadau sy'n dod o fewn cymhwysedd deddfwriaethol y Senedd.

Mae'r Bil hefyd yn ceisio diwygio elfen o ddeddfwriaeth bresennol y Mesur Iechyd Meddwl. 

Mae sawl elfen o'r Bil yn cynnwys:

  • Ymgorffori egwyddorion o ran sut mae gwasanaethau iechyd meddwl yn cael eu darparu yng Nghymru gan ganolbwyntio ar ddewis ac ymreolaeth, cyfyngu lleiaf, budd therapiwtig, a thrin yr unigolyn fel unigolyn.

  • Disodli'r darpariaethau Perthynas Agosaf yn y Ddeddf Iechyd Meddwl gyda rôl newydd gan y Person Enwebwyd. Bydd y Person Enwebwyd hwn yn gallu cynrychioli'r person ac arfer swyddogaethau statudol perthnasol ar ei ran. Hysbysir y cyflwyniad hwn gan Adolygiad Annibynnol 2018 o'r Ddeddf Iechyd Meddwl, a amlygodd fod cleifion a rhanddeiliaid yn gyson yn gweld y model presennol o gynnwys teulu a gofalwyr yn hen ffasiwn ac yn annigonol.

  • Yn ogystal, mae'r Bil hefyd yn ceisio diwygio elfennau o'r Mesur Iechyd Meddwl (Cymru) presennol, er mwyn sicrhau nad oes cyfyngiad oedran ar y rhai sy'n gallu gofyn am ailasesiad o'u hiechyd meddwl ac ymestyn y gallu i ofyn am ailasesiad i bobl a bennir gan y claf.

 

Trafodwyd y Bil ddydd Mercher 13 Rhagfyr, a rhoddwyd 'caniatâd i James fynd yn ei flaen' yn ffurfiol, tra na chafodd y Bil unrhyw wrthwynebiad, a chafodd gefnogaeth drawsbleidiol.

Mae'r Coleg hefyd wedi estyn allan at aelodau i ofyn am farn ar ddatblygu pellach, a chanmol ffocws ar reoliadau'r Mesur Iechyd Meddwl.

Ar ôl rhoi 'caniatâd i fynd yn ei flaen', bydd y Bil yn cael ei graffu yn ffurfiol ar y Senedd.

Dywedodd yr Aelod o'r Senedd dros Frycheiniog a Maesyfed, James Evans AS:

"Mae'r newidiadau rwy'n cynnig eu gwneud yn gul ac yn canolbwyntio, ond yn arwyddocaol i ddiweddaru deddfwriaeth Iechyd Meddwl yma yng Nghymru; ychydig iawn o gost a ddaw ganddynt, ond byddant yn mynd yn bell i wella'r canlyniadau a'r profiadau i bobl sy'n dioddef gyda'u hiechyd meddwl yma yng Nghymru." 

"Mae hwn yn Fil pwysig sy'n canolbwyntio ar hawliau, ac rwyf wedi bod wrth fy modd fy mod wedi gweithio gyda chydweithwyr ar draws y Senedd i lunio'r gwaith hwn. Rwy'n gobeithio parhau i weithio'n agos iawn gydag aelodau, sefydliadau ac arbenigwyr wrth ddatblygu'r Bil hwn, pe bai'r Senedd yn rhoi ei chydsyniad i'r cynnig sy'n symud ymlaen i'r cam nesaf."

 

Hefyd yn gwneud sylwadau, dywedodd Comisiynydd Plant Cymru, Rocio Cifuentes:

"Mae gan blant yr hawl o dan Gonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau'r Plentyn (CCUHP) i'r gofal iechyd gorau posibl, ac i fynegi eu barn ac i gael y safbwyntiau hynny o ddifrif, yn ôl oedran ac aeddfedrwydd." 

"Mae hyn yn cynnwys eu barn ar bob agwedd ar ofal iechyd. Byddai'r diwygiadau i'r Mesur a gynigiwyd yn y Bil hwn yn golygu y gall plant ofyn am ailasesiad o'u hiechyd meddwl, y maent wedi'u cyfyngu arnynt rhag eu gwneud ar hyn o bryd. Byddai'r newidiadau hyn yn grymuso plant yn unol â'r Confensiwn, y mae'n rhaid i Weinidogion Llywodraeth Cymru roi sylw dyledus iddo."

For further information, please contact: