Depresja u dorosłych

Depression in adults

Below is a Polish translation of our information resource on depression in adults. You can also view our other Polish translations.

Zastrzeżenie

Prosimy o uważne przeczytanie zastrzeżenia, które towarzyszy poszczególnym tłumaczeniom. Wyjaśniono w nim, że College nie może zagwarantować jakości tłumaczeń ani tego, że informacje są w każdym przypadku aktualne.

Ta ulotka informacyjna jest dla każdego, kto czuje się smutny, niespokojny, przytłoczony lub pozbawiony nadziei, kto boryka się z trudnościami i myśli, że może mieć depresję. Mamy nadzieję, że będzie ona pomocna także rodzinie i przyjaciołom.

Opisuje ona, jak jest odczuwana depresja (zarówno psychicznie, jak i fizycznie), sposoby aby sobie samemu pomóc, inną dostępną pomoc, oraz jak pomóc komuś, kto może cierpieć na depresję.

Na końcu tej ulotki jest zamieszczona lista różnych miejsc, w których można uzyskać dodatkowe informacje.

Na czym polega różnica pomiędzy odczuciem przygnębienia a depresją?

Każdy ma w swoim życiu momenty, kiedy czuje się zniechęcony lub przygnębiony. Przeważnie dzieje się to z jakiegoś określonego powodu i nie przeszkadza zbytnio w codziennym życiu, na ogół nie trwa to dłużej, niż tydzień lub dwa.

Ale jeżeli te uczucia trwają tygodniami lub miesiącami, lub jeżeli zaczynają mieć wpływ na każdą sferę twojego życia, może to być depresja i możesz potrzebować pomocy.

Jakie są oznaki depresji?

Każdy odczuwa różne stadia depresji w inny sposób. Istnieją łagodne, umiarkowane i ciężkie stadia depresji.1

Na to, w jaki sposób ludzie odczuwają depresję, ma także wpływ ich pochodzenie kulturowe, osobiste wartości, wierzenia i język.

Jeżeli cierpisz na depresję, prawdopodobnie będziesz w stanie zauważyć następujące rzeczy:1 2

Od strony psychicznej:

  • uczucie bycia nieszczęśliwym, przygnębionym, smutnym, w depresji - to uczucie po prostu nie mija i może się pogłębiać o szczególnej porze dnia, często od razu po przebudzeniu
  • niemożliwość cieszenia się czymkolwiek
  • utrata zainteresowania kontaktami z ludźmi, utrata kontaktu z przyjaciółmi
  • problemy z koncentracją i podejmowaniem decyzji
  • utrata pewności siebie
  • poczucie winy i niskiej wartości
  • pesymizm
  • odczucie beznadziejności, a nawet myśli samobójcze.

Od strony fizycznej:

  • bycie niespokojnym, nerwowym, pobudzonym
  • wyczerpanie i brak energii
  • problemy z zaśnięciem lub zbyt długi sen
  • budzenie się wcześnie rano lub/i w ciągu nocy
  • ból głowy lub problemy żołądkowe
  • utrata zainteresowania seksem
  • brak apetytu i utrata wagi lub jedzenie zbyt dużo i przybieranie na wadze.

Inni ludzie mogą zauważyć u ciebie:

  • błędy w pracy, problemy z koncentracją
  • bycie nadzwyczaj cichym i wycofanym, lub unikanie ludzi
  • zamartwianie się o wiele rzeczy częściej, niż zwykle
  • zwiększone poirytowanie
  • zbyt długi lub zbyt krótki sen
  • narzekanie na nieokreślone problemy ze zdrowiem
  • przestałeś dbać o siebie odpowiednio - nie myjesz włosów, nie pierzesz ubrań
  • przestałeś dbać odpowiednio o swój dom - przestałeś gotować, sprzątać, zmieniać pościel.

Większość ludzi nie będzie odczuwała wszystkich tych zachowań, niektórzy mogą zauważać jedynie objawy fizyczne. Możesz myśleć, że cierpisz na chorobę fizyczną, ponieważ czujesz się bardzo zmęczony, lub masz problemy ze snem, ale fizyczne objawy, takie, jak te, mogą być pierwszą oznaką depresji.1 2

Możesz nie zdawać sobie sprawy z tego, jak głęboka jest twoja depresja, zwłaszcza, gdy rozwijała się ona w ciągu jakiegoś czasu. Czasami ludzie starają się jakoś radzić sobie na przekór trudnościom, mogą nawet zacząć obwiniać samych siebie o bycie leniwym lub o brak silnej woli.

Czasami dopiero przyjaciel lub partner jest w stanie przekonać cię, że problem naprawdę istnieje i zasugerować skorzystanie z pomocy.

Możesz potrzebować pomocy, jeżeli ty lub twój partner zauważycie następujące objawy:

  • Odczucia depresyjne wpływają na twoją pracę, zainteresowania i uczucia względem rodziny i przyjaciół
  • Odczucia depresyjne mogą mieć miejsce już od jakiegoś czasu i wcale się nie poprawiają
  • Myślisz, że nie warto żyć i że innym będzie znacznie lepiej bez ciebie.

Co z lękiem?

Niektórzy mogą odczuwać silny lęk, gdy dotyka ich depresja.1 3

Możesz czuć się cały czas u kresu wytrzymałości, zmartwiony, zlękniony. Możesz mieć problem z przebywaniem z innymi ludźmi. Możesz także odczuwać fizyczne objawy, takie jak suchość w ustach, pocenie się, trudności z oddychaniem, bóle brzucha.

Jeśli doświadczasz depresji lub lęku, na ogół dostępne leczenie będzie skierowane ku temu, co sprawia ci najwięcej problemów.1

Choroba afektywna dwubiegunowa (depresja maniakalna)

Niektóre osoby cierpiące na depresję, doświadczają również długich okresów, kiedy czują się rozradowani i nadzwyczajnie podekscytowani. Nazywa się to „manią” i może oznaczać, że cierpisz na chorobę afektywną dwubiegunową (którą kiedyś nazywano depresją maniakalną).4 5

Jakie są przyczyny depresji?

Depresja nie jest oznaką słabości. Może się ona przytrafić ludziom z najsilniejszą osobowością - nawet znane osoby, sportowcy i celebryci mogą jej doświadczyć.

Czasami powód może być widoczny, czasami nie. Może to być na przykład rozczarowanie, frustracja, lub utrata kogoś lub czegoś, co było dla ciebie ważne.

Często powodów jest kilka i są one różne dla każdej osoby. Kilka częstych powodów opisano poniżej.

Sytuacje życiowe i osobiste okoliczności

Depresja może być wywołana stresującym lub przykrym wydarzeniem, jak na przykład żałoba, rozpad związku, utrata pracy.6 7

Jeżeli mieszkasz sam lub nie masz przyjaciół i rodziny w pobliżu, możesz mieć większe szanse na rozwój depresji.8 9

Zdrowie fizyczne

Sen, dieta i aktywność fizyczna mogą wpływać na nasz nastrój i na to, jak sobie ze wszystkim radzimy.

Problemy ze zdrowiem fizycznym, zwłaszcza poważne lub chroniczne, mogą spowodować depresję, lub przyczynić się do jej pogłębienia.10 11 Należą do nich:

  • choroby zagrażające życiu, takie jak nowotwory i choroby serca
  • Choroby chroniczne lub związane z bólem, takie jak artretyzm
  • choroby wirusowe, takie jak grypa lub mononukleoza - zwłaszcza u młodych ludzi
  • problemy hormonalne, takie jak niedoczynność tarczycy
  • choroby mózgu lub układu nerwowego.12

Urazy z czasu dzieciństwa

Niektórzy ludzie są bardziej podatni na depresję, niż inni. Może to być spowodowane trudnymi doświadczeniami lub urazem w dzieciństwie, do których mogą się zaliczać nadużycia (fizyczne, seksualne lub psychologiczne), zaniedbanie, bycie świadkiem przemocy lub traumatycznego zdarzenia, lub też niestabilne środowisko domu rodzinnego.13 14 15

Używanie alkoholu i narkotyków

Regularne picie dużych ilości alkoholu16 17 lub zażywanie narkotyków, takich jak marihuana18 19, może sprawić, że będziesz bardziej podatny na depresję w przeciągu dłuższego czasu.

Czynniki genetyczne

Podobne genetyczne czynniki ryzyka odgrywają rolę w przypadku ciężkiej depresji, choroby afektywnej dwubiegunowej lub schizofrenii. Istnieją także środowiskowe czynniki ryzyka, które mogą współdziałać z czynnikami genetycznymi - i obniżyć lub zwiększyć twoje ryzyko zachorowania na te choroby.

Na przykład - możesz mieć czynniki genetyczne zwiększające prawdopodobieństwo rozwinięcia się ciężkiej depresji. Ale jeśli rozwijasz się w stabilnym i pozytywnym otoczeniu, może to zmniejszyć twoje ryzyko wystąpienia poważnej choroby psychicznej.

Największym znanym czynnikiem ryzyka sprzyjającym rozwinięciu się poważnej choroby psychicznej jest posiadanie rodzica chorującego na taką chorobę, na przykład na ciężką depresję. Dziecko, którego rodzic choruje na poważną chorobę psychiczną, ma jedną na trzy szanse zachorowania na taką chorobę.

Mówiąc o przyczynach depresji należy pamiętać, że nie ma tylko jednej przyczyny tej choroby, wiele czynników ryzyka może być obecnych.20

Czy są jakieś różnice w depresji w kontekście płci i seksualności?

Mężczyźni doświadczający depresji o wiele mniej o niej mówią i rzadziej szukają pomocy.21Ich depresja może się inaczej wyrażać, poprzez nagły gniew, rosnącą utratę kontroli, częstsze podejmowanie ryzyka i agresję, jak również używanie alkoholu i narkotyków, by poradzić sobie z problemami.23 24 Mężczyźni także częściej niż kobiety popełniają samobójstwa.21 23

Około 12% ciężarnych kobiet doświadcza depresji w czasie ciąży, a 15-20% popada w depresję w pierwszym roku po porodzie.24

Osoby transpłciowe (identyfikujące się z inną płcią, niż ta, z którą się urodzili) mogą doświadczyć większego poziomu depresji i lęku niż osoby identyfikujące się z płcią, z którą się urodzili. Osoby niebinarne (nie identyfikujące się ani jako kobiety, ani jako mężczyźni) także mogą doświadczyć zwiększonego poziomi depresji i lęku.25 26

Osoby identyfikujące się jako lesbijki, geje lub osoby biseksualne mają podwyższone prawdopodobieństwo wystąpienia problemów ze zdrowiem psychicznym (w tym depresji), niż osoby heteroseksualne.27 Są one także w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia prób samobójczych i samookaleczeń.27 28

Czy mogę sam sobie pomóc?

Dobra wiadomość jest taka, że większość ludzi cierpiących na depresję, poczuje się lepiej, robiąc rzeczy, które mogą im pomóc. Możesz być w stanie sam przezwyciężyć depresję, co da ci uczucie sukcesu i pewność, że będziesz mógł znów stawić czoła tym odczuciom, jeśli pojawią się one w przyszłości.

Skorzystanie z niektórych sugestii w tej ulotce może skrócić okres depresji i pomóc ci, abyś czuł się lepiej w przyszłości.

Ale niektórzy mogą potrzebować dodatkowej pomocy. Zwłaszcza, jeśli ich depresja jest ciężka albo utrzymuje się przez długi czas, lub też rzeczy, których próbowali, by poczuć się lepiej, nie skutkowały.

Jeżeli borykasz się z depresją po raz pierwszy, masz 50% szans, że depresja znów cię dotknie. Ważne jest, abyś wiedział, gdzie szukać pomocy, jeśli jej potrzebujesz.1, 29

Więc jeśli myślisz, że powinieneś z kimś porozmawiać na temat tego, jak się czujesz, nie odkładaj tego. Może ci to pomóc w szybszym powrocie do robienia rzeczy, które kiedyś robiłeś i cieszenia się życiem.

Czasami zrozumienie tego jak się czujesz przez inne osoby może zająć trochę czasu. Bądź konsekwenta/y i nie poddawaj się. Możesz otrzymać odpowiednią pomoc.

Jak mogę sobie pomóc?

Poniżej znajdziesz kilka pomysłów i sugestii, które możesz wykorzystać, gdy pojawiają się u ciebie depresyjne odczucia. Ważne by znaleźć metodę, która jest dla ciebie najlepsza i stworzyć swoją własną listę pomocnych strategii.

Porozmawiaj z kimś: Jeżeli dotarły do ciebie jakieś złe nowiny lub wydarzyło się w twoim życiu coś poważnego, postaraj się nie trzymać tego w sobie. Powiedzenie najbliższej osobie o tym jak się z tym czujesz może okazać się pomocne. Jeśli czujesz, że nie możesz z nikim porozmawiać, spróbuj spisać swoje uczucia i emocje na kartce.

Utrzymuj aktywność fizyczną: Jeżeli jest to możliwe, wyjdź poćwiczyć na świeżym powietrzu, nawet jeżeli będzie to tylko krótki spacer. Pomoże to w utrzymaniu dobrej kondycji fizycznej oraz wpłynie na lepszy sen. Aktywność fizyczna pomaga odwrócić uwagę od nieprzyjemnych myśli i uczuć.

Jedz regularnie: Możliwe, że nie odczuwasz głodu, ale staraj się jeść posiłku regularnie. W depresji łatwo o utratę wagi i niedobór witamin. Nietrudno też o przybranie na wadze, gdy na talerzu ląduje śmieciowe jedzenie. Zbilansowana dieta bogata w warzywa i owoce pomaga w utrzymaniu zdrowego ciała i ducha.

Unikaj alkoholu i używek: Alkohol to krótkotrwałe rozwiązanie na poprawę samopoczucia. Na dłuższą metę picie alkoholu pogarsza depresję. To samo dotyczy narkotyków, a w szczególności marihuany, amfetaminy, kokainy czy ekstazy.

Stwórz wieczorną rutynę: Staraj się wstawać z łóżka i chodzić spać o tej samej godzinie rano i wieczorem. Przed zaśnięciem zrób coś relaksującego, coś co sprawia ci przyjemność: włącz relaksującą muzykę lub poczytaj książkę. Jeżeli nie możesz zasnąć, wstań i spróbuj się wyciszyć. Możesz na przykład posiedzieć w spokoju i ciszy na kanapie.

Spróbuj metod relaksacyjnych: Jeżeli ciągle odczuwasz napięcie, możesz spróbować zajęć relaksacyjnych takich jak joga, masaż, aromaterapia lub takich, które pomagają ci się odprężyć.

Rób rzeczy, które przynoszą ci radość: Znajdź czas na regularne robienie rzeczy, które na prawdę lubisz, takich jak gry, czytanie czy inne hobby.

Poczytaj o depresji: Istnieje wiele książek i stron internetowych dotyczących depresji. Mogą ci one pomóc w zrozumieniu tego co się dzieje, wskazać strategię lepszego radzenia sobie z tym stanem, a także pomóc twoim znajomym i krewnym w zrozumieniu tego przez co przechodzisz.

Bądź dla siebie dobra/y: Może jesteś osobą o perfekcjonistycznych zapędach i wymagasz od siebie zbyt wiele. Spróbuj wyznaczać sobie bardziej realistyczne cele i oczekiwania. Bądź dla siebie czulsza/y.

Zrób sobie przerwę: Krótki wyjazd, przerwa i odejście od rutyny na kilka dni mogą zdziałać cuda. Zrób sobie przerwę od codziennego stresu i zmartwień. Jeżeli możesz, zmień otoczenie, nawet tylko na kilka godzin.

Dołącz do grupy wsparcia: Ciężko jest pomóc sobie samemu podczas depresji. Pomocną może być rozmowa z innymi osobami w podobnej sytuacji. W ramach inspiracji na końcu tej ulotki umieściliśmy zestawienie różnych organizacji.

Nie trać nadziei: Warto pamiętać, że wiele innych osób także cierpi lub cierpiało na depresję i ich stan się polepszył. Pomoc jest dostępna i masz prawo z niej skorzystać by poprawić swój stan ducha.

Jaką pomoc mogę otrzymać w związku z depresją?

Jeżeli samopomoc w twoim przypadku nie działa najlepiej lub w dostatecznie szybkim tempie, możliwe, że dobrym pomysłem będzie rozmowa z lekarzem pierwszego kontaktu.

Większość osób z depresją leczy się właśnie u swojego lekarza rodzinnego. Jeśli nie masz stałej opieki medycznej, to postaraj się znaleźć w lokalnej przychodni lekarza, który sprawi, że będziesz się czuć komfortowo w jego obecności i do którego będzie można zgłaszać się regularnie.

Twój lekarz rodzinny porozmawia z tobą i omówi z tobą twoje objawy oraz określi, jakie leczenie będzie dla ciebie najlepsze.

Leczenie będzie zależało od obecnego nasilenia depresji, tego jak długo się utrzymuje, a także tego, czy depresja pojawiała się w przeszłości.

Lekarz rodzinny może także przeprowadzić dokładne badanie fizykalne. z tego względu, że niektóre choroby mogą być przyczyną depresji. Twój lekarz rodzinny musi wiedzieć czy jesteś już leczona_y w związku z chorobą fizyczną.

Leczenie wstępne (łagodna depresja)

Antydepresanty nie są ogólnie proponowane osobom, które po raz pierwszy chorują na depresję. Lekarz rodzinny może zaproponować interwencję psychologiczną niskiego stopnia (lub terapię rozmową) taką jak:1 2

  • ulotki lub książki do samopomocy oparte na zasadach terapii poznawczo-behawioralnej (ang. cognitive behavioral therapy, CBT) (ze wsparciem pracownika służby zdrowia)
  • program samopomocy w oparciu o CBT na komputer (również ze wsparciem pracownika służby zdrowia)
  • ćwiczenia grupowe
  • program pomocy grupowej w oparciu o grupę wzajemnego wsparcia lub CBT.

Lekarz rodzinny może pomóc w wyborze najlepszej opcji dla ciebie.

Jeżeli żadne z rozwiązań nie okaże się pomocne, lekarz rodzinny może zasugerować inne rodzaje interwencji opisane w kolejnych podpunktach dotyczących leczenia umiarkowanej lub ciężkiej depresji.

Dalsze leczenie (umiarkowana lub ciężka depresja)

Lekarz rodzinny może zasugerować interwencję psychologiczną wysokiego stopnia lub leczenie antydepresantami lub zarówno pierwszą jak i drugą opcję.1 Możesz porozmawiać ze swoim lekarzem, by zadecydować, która opcja leczenia będzie dla ciebie najodpowiedniejsza.

Interwencje psychologiczne

Istnieją różne rodzaje interwencji psychologicznych dla osób chorych na depresję. Możesz dostać skierowanie na taką, która jest dostępna w twojej okolicy.1

W przypadku wpisania na listę oczekujących do otrzymania pomocy psychologicznej, porozmawiaj ze swoim lekarzem o tym, w jaki sposób możesz o siebie zadbać podczas oczekiwania na terapię.

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)

Wiele z nas wpada w pułapkę negatywnych myśli, które mimo tego co dzieje się w naszym życiu mogą wpędzić nas w depresję lub będą tę depresję podtrzymywać. CBT pomaga w:

  1. zidentyfikowaniu nierealistycznych i szkodliwych schematów myślenia
  2. oraz wypracowaniu nowych, bardziej pomocnych sposobów myślenia i postępowania.

CBT jest najlepiej udokumentowaną metodą leczenia depresji.1 30 31

Terapia interpersonalna (ITP)

Terapia interpersonalna może pomóc w zidentyfikowaniu oraz radzeniu sobie z problemami w relacjach z rodziną, partnerką/em i przyjaciółmi.

Aktywacja behawioralna

Aktywacja behawioralna polega na zachęcaniu do tworzenia pozytywnych zachowań, takich jak planowanie aktywności oraz podejmowania konstruktywnych działań, których wykonywania możesz na co dzień unikać.

Terapia par

Jeżeli jesteś w związku i wydaje ci się, że może on mieć wpływ na twoją chorobę, to odpowiednią okazać się może terapia par. Pozwoli ona na zrozumienie zależności między depresją, a twoim związkiem. Terapia par może także pomóc w zbudowaniu bardziej wspierającej relacji z osobą partnerską, z którą jesteś w związku.

Poradnictwo psychologiczne

Wykwalifikowani terapeuci mogą pomóc w zgłębieniu twoich objawów i problemów, a także zapewnić odpowiednie wsparcie i udzielić pomocy.

Psychoterapia psychodynamiczna

Tego typu terapia pomaga w dostrzeżeniu tego jak nasze doświadczenia mogą wpływać na nasze życie tu i teraz.

Leki antydepresyjne

Jeżeli przez długi czas cierpisz na depresję o umiarkowanym lub ciężkim nasileniu, to lekarz może zasugerować leczenie antydepresantami. Zazwyczaj będzie to lek z grupy selektywnych inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI).1 32 Lekarz omówi z tobą, który lek może mieć na ciebie najlepszy wpływ. Będzie to zależało od tego, czy brałaś/eś antydepresanty w przeszłości, czy obecnie przyjmujesz jakieś leki, oraz, czy cierpisz na inne choroby fizyczne.

Czy antydepresanty mają skutki uboczne?

Jak wszystkie leki, antydepresanty mają także skutki uboczne, ale zazwyczaj są one łagodne i przechodzą po około kilku tygodniach.32 33

Twój lekarz może poinformować cię o tym czego się spodziewać. Porozmawiaj z nim jeżeli coś cię niepokoi bądź jeżeli dokucza ci wiele skutków ubocznych. Dostaniesz także od farmaceuty informacje dotyczące leków na piśmie.

Jeżeli którykolwiek z antydepresantów wywołuje senność, należy go przyjmować wieczorem by pomógł ci w zasypianiu. Natomiast jeśli odczuwasz senność w ciągu dnia, to nie należy prowadzić samochodu lub obsługiwać maszyn do czasu, aż skutek uboczny nie minie. Alkohol może wywołać dużą senność w połączeniu z przyjmowanymi tabletkami, dlatego najlepiej go unikać.34

W przeciwieństwie do innych leków lub używek (takich jak nikotyna lub alkohol), nie będziesz odczuwać potrzeby wzięcia tabletki lub większej ilości tabletek, by uzyskać ten sam efekt.1

Przez jaki czas muszę przyjmować leki antydepresyjne?

Początkowo będziesz chodzić na regularne wizyty lekarskie (po pierwszych 2 tygodniach, potem co 2-4 tygodnie przez pierwsze 3 miesiące, i potem rzadziej) by lekarz mógł się upewnić, że leczenie działa.1

Jeżeli miewałaś/eś myśli samobójcze lub jeżeli masz mniej niż 30 lat, twój lekarz może chcieć byś odbywała/ał wizyty częściej (zazwyczaj co tydzień). Wynika to z tego, że niektóre antydepresanty nasilają myśli samobójcze, szczególnie jeżeli dotyczy to osoby młodej.1

Jeśli antydepresanty działają, to należy je przyjmować przez co najmniej 6 miesięcy, nawet jeżeli czujesz się lepiej. Pomoże to zmniejszyć szanse na powrót choroby.1

Jeżeli depresja pojawiała się w przeszłości, to możliwe, że antydepresanty będą musiały być przyjmowane przez dłuższy okres czasu. Twój lekarz wyjaśni kiedy możesz przestać brać leki oraz jak odstawić je w bezpieczny sposób.

Jeżeli przestaniesz brać leki nagle, mogą wystąpić u ciebie objawy odstawienia. Obejmują one między innymi problemy ze snem, odczuwanie niepokoju, zawroty głowy oraz ból brzucha.1

Jeżeli uważasz, że przyjmowane antydepresanty nie przynoszą żadnego efektu (po około 3-4 tygodniach przyjmowania leków), porozmawiaj z lekarzem, który być może zmieni dawkę leku lub zaproponuje inny rodzaj antydepresantu lub inny lek.1

Uzyskanie dodatkowej pomocy (ciężka depresja)

Większość osób z depresją otrzymuje pomoc od swojego lekarza rodzinnego. Jeśli depresja nie poprawi się po otrzymaniu leczenia za pośrednictwem lekarza rodzinnego i potrzebujesz bardziej specjalistycznej pomocy, możesz zostać skierowany do specjalistycznej służby zdrowia psychicznego.1

Specjalista ds. zdrowia psychicznego będzie chciał dowiedzieć się o twoim ogólnym pochodzeniu i o wszelkich poważnych chorobach lub problemach emocjonalnych, które mogłeś mieć w przeszłości.

Będzie się pytać o to, co dzieje się ostatnio w twoim życiu, jak rozwinęła się depresja i czy podjąłeś/aś już jakieś leczenie.

Czasami trudno jest odpowiedzieć na wszystkie te pytania, ale informacje, które podasz, pomogą lekarzowi poznać cię od strony osobowej i zorientować się, jakie byłyby dobre opcje dla Ciebie.

Jeśli depresja jest ciężka lub wymaga specjalistycznego leczenia, może być konieczne zgłoszenie się do szpitala na leczenie. Twój zespół opieki upewni się, że otrzymujesz odpowiednie leczenie i wsparcie, które będzie odpowiednie dla ciebie.

Terapia elektrowstrząsowa (EW)

Terapia elektrowstrząsowa (w skrócie EW) jest najczęściej stosowana jako leczenie w przypadku:

  • ciężkiej depresji, jeśli życie osoby jest zagrożone i potrzebne jest natychmiastowe leczenie
  • umiarkowanej lub ciężkiej depresji, gdy inne leczenie nie pomogło.1

EW polega na przepływie prądu elektrycznego przez mózg, więc zawsze jest podawana w szpitalu w znieczuleniu ogólnym. Niektóre osoby mają tymczasowe problemy z pamięcią po EW.

Środki alternatywne

Dziurawiec zwyczajny jest ziołowym lekarstwem dostępnym w sklepach ze zdrową żywnością i aptekach i jest stosowany przez niektórych ludzi w leczeniu depresji. Zwykle nie jest oferowany lub zalecany przez lekarzy, ponieważ:

  • nie wiadomo, jaka jest właściwa dawka w przypadku depresji
  • różne rodzaje mogą się różnić tym, co zawierają
  • spożywanie może powodować poważne problemy podczas przyjmowania z innymi lekami (zwłaszcza tabletkami antykoncepcyjnymi, lekami przeciwzakrzepowymi lub lekami przeciwdrgawkowymi).1

Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji, powinieneś omówić to ze swoim lekarzem rodzinnym lub farmaceutą.

Jak mogę pomóc komuś, kto ma depresję?

  • Słuchaj. To może być trudniejsze niż się wydaje. Być może będziesz musiał słyszeć bez przerwy to samo. Zwykle najlepiej nie udzielać porady z wyjątkiem, gdy się zostanie o nią poproszonym, nawet jeśli odpowiedź wydaje się dla ciebie w zupełności oczywista. Jeśli depresja została wywołana przez konkretny problem, może będziesz w stanie znaleźć rozwiązanie lub przynajmniej sposób na rozwiązanie problemu.
  • Spędź z nimi czas. Pomocne jest samo spędzenie czasu z kimś, kto ma depresję. Świadomość, że jest się tam dla kogoś, może zachęcić go do rozmowy i zrobienia czegoś, co pozwoli mu poczuć się lepiej.
  • Podnieś ich na duchu. Komuś kto ma depresję będzie trudno uwierzyć, że może być lepiej. Możesz ich zapewnić, że ich stan się poprawi, ale być może będziesz musiał powtarzać to wielokrotnie.
  • Wspieraj ich dbałość o siebie. Upewnij się, że kupują wystarczającą ilość pożywienia i regularnie się odżywiają, z dużą ilością owoców i warzyw w swojej diecie. Możesz pomóc im wyjść z depresji poprzez zlecenie wykonywania ćwiczeń lub innych przyjemnych czynności, które mogą okazać się dla nich lepszą alternatywą do radzenia sobie z uczuciami niż spożywanie alkoholu lub narkotyków.
  • Traktuj ich poważnie. Jeśli zaczynają czuć się gorzej i mówić o tym, że nie chcą żyć, a nawet sugerują, że sami sobie szkodzą, nie bagatelizuj tego. Upewnij się, że powiedzą o tym swojemu lekarzowi.
  • Zachęcaj ich do przyjęcia pomocy. Zachęcaj ich do wizyty u lekarza, przyjmowania leków lub rozmowy z terapeutą lub doradcą. Jeśli są zaniepokojeni swoim leczeniem, zachęcaj ich do przedyskutowania tego z ich lekarzem.
  • Dbaj o siebie. To może być emocjonalnie wyczerpujące, aby wspierać kogoś, kto ma depresję, więc upewnij się, że dbasz o własne zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie.

Jeśli martwisz się, że ktoś, kogo znasz, może popełnić samobójstwo

U niewielkiej liczby osób z depresją może dojść do próby samobójczej lub śmierci w wyniku samobójstwa.35 36

Jeśli martwisz się o kogoś, to ważne jest, aby porozmawiać z tą osobą o myślach i uczuciach samobójczych i traktować te osoby poważnie.

Pytanie kogoś o to, czy ma myśli samobójcze, nie wprowadzi tego pomysłu do jego głowy, ani nie zwiększy prawdopodobieństwa, że będzie postępował zgodnie ze swoimi myślami.37 38

Jeśli nadal martwisz się o kogoś, możesz skontaktować się z jedną z poniższych poradni w celu uzyskania większego wsparcia i dodatkowych rad.

Zero Suicide Alliance zapewnia bezpłatne szkolenia online na temat wiedzy o samobójstwie i zapobiegania mu, zapewniając miejsce startu dla osób, które chcą wspierać kogoś, o kogo się martwią.

Uzyskanie pomocy w przypadku myśli samobójczych

Jeśli potrzebujesz wsparcia teraz, istnieją poradnie, które mogą ci w tym pomóc:

w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

Walia

  • Wejdź na stronę infolinii rządu Walii dotyczącej zdrowia psychicznego zwanej „C.A.L.L” (Wales) lub zadzwoń pod numer 0800 132 737 (numer telefoniczny bezpłatny)

    Szkocja

  • Wejdź na stronęBreathing Space (Szkocja) lub zadzwoń po numer 0800 83 85 87 (numer telefoniczny bezpłatny)

    Irlandia Północna

  • Wejdź na stronęLifeline lub zadzwoń po numer 0808 808 8000 (numer telefoniczny bezpłatny)

Jeśli nie jesteś w stanie zadbać o swoje bezpieczeństwo już teraz, a inne wsparcie nie wystarczy, aby ci pomóc, zadzwoń pod numer 999 lub udaj się do najbliższego szpitala, w którym znajduje się pogotowie ratunkowe (czasami nazywanego oddziałem ratunkowym). Możesz też poprosić kogoś innego o telefon na 999 lub o zabranie cię na oddział ratunkowy szpitala.

Dalsza pomoc

Stowarzyszenie na rzecz chorób poporodowych (APNI) : APNI zapewnia wsparcie matkom z depresją poporodową. Istnieje po to, aby zwiększyć świadomość społeczeństwa na temat tego stanu i zachęcić do badań nad jego przyczyną i naturą. Telefon zaufania: 0207 386 0868 (czynny w godzinach między 10.00 a 14:00 od poniedziałku to piątku).

Sieć Terapii dla osób rasy czarnej, ludności afrykańskiej i azjatyckiej (BAATN) : Największa niezależna organizacja w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, której celem jest rozwiązanie problemu nierówności w dostępie do odpowiednich usług psychologicznych dla osób rasy czarnej, ludności afrykańskiej, południowoazjatyckiej i karaibskiej. Zapewniają informacje na temat zdrowia psychicznego, wykaz, w którym można znaleźć terapeutę, imprezy, szkolenia i inne zasoby. E-mail: connect@baatn.org.uk

CALM (Kampania przeciwko życiu w cierpieniu) : Krajowa kampania skoncentrowana na walce z depresją i samobójstwem wśród młodych mężczyzn. Poufna linia telefoniczna: 0800 58 58 58 (czynna od 17:00 to północy, 7 dni w tygodniu).

Depression UK : Krajowa grupa wzajemnego wsparcia dla osób cierpiących na depresję. E-mail: info@depressionuk.org

Forum - męskie zdrowie: Organizacja charytatywna, która wspiera zdrowie mężczyzn w Anglii, Walii i Szkocji, poprzez badania, podnoszenie świadomości na temat problemów zdrowotnych mężczyzn oraz dostarczanie informacji i porad zdrowotnych. Telefon: 020 7922 7908.

Mental Health Forum (Forum - zdrowie psychiczne): Społeczność internetowa, w której ludzie mogą uzyskać wzajemne wsparcie od osób z podobnym doświadczeniem.

Mind: Organizacja charytatywna na rzecz zdrowia psychicznego, która zapewnia porady i wsparcie osobom doświadczającym problemy ze zdrowiem psychicznym, a także informacje o lokalnych grupach wsparcia rówieśniczego. Telefon zaufania: 0300 123 3393 (czynny od 9:00 do 18:00, od poniedziałku do piątku). Zawiera również informacje o tymjaki jest sposób radzenia sobie dla osób, które wspierają kogoś innego. Local Minds mogą pomóc ci znaleźć placówkę świadczącą usługi w zakresie zdrowia psychicznego w pobliżu miejsca twojego zamieszkania.

MindOut : Organizacja świadcząca usługi zdrowia psychicznego prowadzona przez i dla lesbijek, gejów, osób biseksualnych, transpłciowych i queer (LGBTQ). Udzielają porady i informacje, wsparcie online, doradztwo, wsparcie rówieśnicze i rzecznictwo. Telefon: 01273 234 839 E-mail: info@mindout.org.uk

NHS : Informacje o tym, jak uzyskać dostęp do usług w zakresie zdrowia psychicznego

Papyrus Hopeline UK : Profesjonalna infolinia zapewniająca wsparcie, praktyczne porady i informacje osobom poniżej 35 roku życia, które doświadczają myśli samobójczych lub martwią się o kogoś innego. Linia nadziei: 0800 068 41 41.

Reading Well Agency (Agencja Czytaj Lepiej): Książki na receptę: Projekt, który pomaga ludziom kontrolować swoje samopoczucie przy pomocy samodzielnego czytania. Jest on popierany przez pracowników służby zdrowia, w tym Royal College of Psychiatrists, i jest wspierany przez biblioteki publiczne.

Relate : Największy w Wielkiej Brytanii podmiot oferujący wsparcie w zakresie związków. Oferuje szereg usług doradczych. Zapytania: 0300 003 0396.

Samaritans: Krajowa organizacja charytatywna z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz Irlandii, która zapewnia poufne wsparcie emocjonalne każdej osobie, która chce popełnić samobójstwo lub jest w trudnej sytuacji. Telefon zaufania: 116 123. E-mail: jo@samaritans.org

SaneLine : Krajowa infolinia telefoniczna oferująca wsparcie emocjonalne i informacje dla osób dotkniętych problemami zdrowia psychicznego. Telefon zaufania: 0300 304 700 (czynny codziennie od 16:30 do 22.30). E-mail: support@sane.org.uk

Stonewall : Dostarcza informacji i wsparcie dla społeczności LGBTQ, w tym informacje o usługach i grupach lokalnych. Bezpłatna infolinia: 0800 050 2020 (czynna od poniedziałku do piątku między 9:30 a 16:30) E-mail info@stonewall.org.uk

Switchboard : Infolinia LGBTQ, która dostarcza informacji, wsparcia i usługi doradczej do każdego, kto chce omówić kwestie związane z ich seksualnością i/lub tożsamością płciową, w tym ich zdrowiem psychicznym. Oferują czat online, linię telefoniczną: 0300 330 0360 (czynny codziennie od 10:00 to 22:00) E-mail: chris@switchboard.lgbt

Young Minds : Krajowa organizacja charytatywna, której celem jest poprawa zdrowia psychicznego wszystkich dzieci i młodzieży poniżej 25 roku życia. Telefon zaufania dla rodziców: 0808 802 5544 (czynny między 9.30 a 16:00 od poniedziałku do piątku).

Zero Suicide Alliance : Zapewnia bezpłatne szkolenia online na temat świadomości popełnienia samobójstw i zapobiegania im, oferując punkt zaczepienia dla osób, które chcą wspierać kogoś o kogo się martwią.

Podziękowania

Opracowany przez Kolegium Redakcyjne Zaangażowania Publicznego RCPsych oraz Narodowe Centrum Współpracy na rzecz Zdrowia Psychicznego.

Redaktor serii: Doktor Phil Timms

Menadżer serii: Thomas Kennedy

© Październik 2020 Royal College of Psychiatrists

This translation was produced by CLEAR Global (Mar 2023)

 

Read more to receive further information regarding a career in psychiatry