Leki przeciwdepresyjne

Below is a Polish translation of our information resource on antidepressants. You can also view our other Polish translations.

Przedstawione informacje przeznaczone są dla osób, które chciałyby dowiedzieć się więcej na temat leków przeciwdepresyjnych. Opisano, jak działają, dlaczego są przepisywane, a także ich efekty uboczne oraz alternatywne metody leczenia.

Co to są leki przeciwdepresyjne?

Leki przeciwdepresyjne to leki, które mogą pomóc złagodzić objawy depresji, stanów lękowych i niektórych innych dolegliwości. Po raz pierwszy zostały opracowane w 1950 roku i od tego czasu są regularnie stosowane. Istnieje pięć głównych kategorii tych leków:

• SSRI (selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny)
• SNRI (inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny)
• NASSA (noradrenalina i określone przeciwdepresyjne leki serotoninergiczne)
• Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
• IMAO (inhibitory monoaminooksydazy).

Istnieją również inne kategorie leków przeciwdepresyjnych, które są obecnie rzadziej przepisywane:

• Czteropierścieniowe leki przeciwdepresyjne
• SARI (inhibitory wychwytu serotoniny blokujące receptor serotoninowy)
• NDRI (inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i dopaminy).

W tym artykule skupiono się na tym, jak leki przeciwdepresyjne są wykorzystywane w leczeniu objawów depresji, jednak wiele zawartych tu informacji będzie pomocnych dla osób, które przyjmują leki przeciwdepresyjne w innych schorzenia.

Aby dowiedzieć się, jak bezpiecznie odstawić leki przeciwdepresyjne, przeczytaj nasz artykuł na temat odstawiania leków przeciwdepresyjnych.

Jak działają leki przeciwdepresyjne?

Podobnie jak w przypadku wielu innych rodzajów leków i leczenia, nie wiemy na pewno, jak dokładnie działają leki przeciwdepresyjne. Wiemy za to, że wpływają one na aktywność niektórych substancji chemicznych w naszych mózgach. Są to tak zwane neuroprzekaźniki, które przekazują sygnały z jednej komórki nerwowej do drugiej. Neuroprzekaźnikami, na które najbardziej wpływają leki przeciwdepresyjne, są serotonina i noradrenalina.

Badania pokazują jednak, że leki przeciwdepresyjne działają na mózg na wiele sposobów, które wykraczają poza proste reakcje chemiczne. Badania sugerują, że te leki:

• wpływają na to, jak organizm reaguje na stres
• poprawiają nasze negatywne myślenie
• zatrzymują lub nawet odwracają uszkodzenia komórek nerwowych w mózgu.
  

Po co stosuje się leki przeciwdepresyjne?

Leki przeciwdepresyjne zwykle nie powinny być przepisywane w przypadku łagodnej depresji. Polecane są jednak osobom dorosłym z umiarkowaną lub ciężką depresją, czyli wówczas, gdy depresja znacznie obniża jakość czyjegoś życia i ma wpływ na codzienne funkcjonowanie. Leki przeciwdepresyjne mogą być stosowane samodzielnie lub w połączeniu z psychoterapią.

Zwykle nie należy stosować ich u dzieci i młodzieży chorujących na depresję, chyba że:

• nie zareagowali na inne metody leczenia
• lub postać ich depresji jest szczególnie ciężka.

Leki przeciwdepresyjne mogą być również przepisywane przy innych zaburzeniach, takich jak:

• Niepokój i lęk napadowy
• zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD)
• Zespół stresu pourazowego (PTSD)
• Niektóre zaburzenia odżywiania
• Ból przewlekły

Lekarz prowadzący powinien wyjaśnić Ci, dlaczego sugeruje przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych. Powinien również zapoznać Cię z potencjalnymi korzyściami i zagrożeniami związanymi z przyjmowaniem leków przeciwdepresyjnych.

Jak dobrze działają leki przeciwdepresyjne?

Badania pokazują, że leki przeciwdepresyjne pomagają zmniejszyć objawy umiarkowanej i ciężkiej depresji u dorosłych. Ich skuteczność zależy jednak od danego pacjenta.

Niektóre osoby po pewnym czasie poczują się lepiej bez przyjmowania leków przeciwdepresyjnych. Jednak ogólnie, ludzie obserwują złagodzenie objawów i poprawę jakości życia po zastosowaniu leków przeciwdepresyjnych. Dzieje się tak szczególnie w przypadku gdy ich depresja jest bardziej nasilona. Niektórzy uważają, że leki przeciwdepresyjne zmniejszają objawy depresji, ale efekty uboczne utrudniają ich stosowanie. Inni uważają, że leki przeciwdepresyjne po prostu na nich nie działają.

Jeśli lekarz przepisze Ci lek przeciwdepresyjny, po ok. 2 tygodniach stosowania powinna odbyć się kontrola, aby ocenić:

• jak się czujesz
• czy występują efekty uboczne
• i czy musisz kontynuować przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych.

Leki przeciwdepresyjne nie są w stanie wyeliminować czynników zewnętrznych, które mogły doprowadzić do rozwoju depresji. Przykładowo, jeśli jesteś pod wpływem dużego stresu w pracy lub doświadczasz żałoby, leki przeciwdepresyjne nie pozbędą się tych trudnych sytuacji życiowych. Mogą jednak pomóc w kontrolowaniu objawów depresji i ułatwić radzenie sobie z czynnikami zewnętrznymi. Jest to jeden z powodów, dla których są one często stosowane w połączeniu zpsychoterapią.

Czy antydepresanty mają efekty uboczne?

Wszystkie leki mogą mieć efekty uboczne. Twój lekarz powinien omówić je z Tobą, zanim wyrazisz zgodę na rozpoczęcie stosowania leków przeciwdepresyjnych. Należy poinformować lekarza o wszelkich schorzeniach, które występują lub występowały w przeszłości. Mogą mieć one wpływ na rodzaj rekomendowanego dla Ciebie leku przeciwdepresyjnego.

Poniżej znajduje się kilka efektów ubocznych, które mogą wystąpić w przypadku przyjmowania różnych rodzajów leków przeciwdepresyjnych. Szczegółowe informacje znajdziesz w ulotkach dołączonych do przyjmowanych leków.

Chociaż lista efektów ubocznych wygląda niepokojąco, będą one łagodne dla większości ludzi. Zazwyczaj mijają one w ciągu kilku tygodni, gdy organizm przyzwyczai się do leku.

Leki z grupy SSRI i SNRI

• uczucie pobudzenia, rozchwiania lub niepokoju. Często właśnie dlatego ludzie przestają brać leki przeciwdepresyjne, zwłaszcza jeśli nie zostali o tym ostrzeżeni. Jednak ten efekt uboczny zwykle zmniejsza się kilka tygodni po rozpoczęciu przyjmowania leków.
• Złe samopoczucie lub wymioty
• niestrawność lub bóle brzucha
• biegunka lub zaparcia
• utrata apetytu
• zawroty głowy
• nieostre widzenie
• suchość w ustach
• pocenie się
• trudności z zasypianiem (bezsenność) lub uczucie dużej senności
• bóle głowy
• niskie libido
• trudności z osiągnięciem orgazmu podczas seksu lub masturbacji
• u mężczyzn — trudności z uzyskaniem lub utrzymaniem erekcji (zaburzenia erekcji).

W sporadycznych przypadkach pacjenci mogą doświadczyć bardziej uporczywych efektów ubocznych w sferze seksualnej po zaprzestaniu przyjmowania leków SSRI. Termin "dysfunkcja seksualna po przyjmowaniu leków SSRI" (PSSD) był używany przez niektórych do opisania tych objawów. Dla takich osób PSSD może mieć znaczący i niepokojący wpływ na ich życie.

Aby zrozumieć, dlaczego i jak często tak się dzieje, potrzebne są dalsze badania. Ważne jest, aby osoby doświadczające ciągłych efektów ubocznych w sferze seksualnej otrzymały odpowiednie wsparcie na czas.

Noradrenalina i określone przeciwdepresyjne leki serotoninergiczne (leki NASSA)

Skutki uboczne po przyjmowaniu leków NASSA są bardzo podobne do tych po lekach SSRI. Te leki mogą powodować senność i przyrost masy ciała, ale powodują mniej problemów seksualnych. 

Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne

Często mogą powodować:

• suchość w ustach
• lekkie niewyraźne widzenie
• zatwardzenie
• problemy z oddawaniem moczu
• senność
• zawroty głowy
• przybieranie na wadze
• nadmierna potliwość (szczególnie w nocy)
• zaburzenia rytmu serca, takie jak zauważalne kołatanie serca lub szybkie bicie serca (tachykardia).

Podobnie jak w przypadku leków SSRI/SNRI, te efekty uboczne są zwykle łagodne i ustępują w ciągu kilku tygodni.

Inhibitory monoaminooksydazy (IMAO)

IMAO to klasa rzadziej przepisywanych leków przeciwdepresyjnych. Zwykle są wykorzystywane tylko przez specjalistów. Dzieje się tak głównie dlatego, że ludzie, którzy je przyjmują, muszą przestrzegać ścisłej diety, która unika pokarmów bogatych w tyraminę (aminokwas). Jeśli ta dieta nie jest przestrzegana, istnieje ryzyko rozwoju niebezpiecznie wysokiego ciśnienia krwi. Ogólnie rzecz biorąc, IMAO są dobrze tolerowane. Mogą być skuteczne w pewnych sytuacjach, w których inne leki przeciwdepresyjne nie działają lub powodują nieprzyjemne efekty uboczne. 

Jeśli używasz jakiegokolwiek leku przeciwdepresyjnego i doświadczasz efektów ubocznych, które utrzymują się dłużej niż kilka tygodni lub stają się nie do zniesienia, porozmawiaj z lekarzem. Pomocne może być również poinformowanie przyjaciół lub rodziny, że zaczynasz przyjmować leki przeciwdepresyjne. Będą mogli Cię wspierać, jeśli doświadczysz efektów ubocznych.

Aby uzyskać pełne informacje na temat przyjmowanych leków przeciwdepresyjnych, w tym efektów ubocznych, odwiedź stronęElektroniczne kompendium leków (EMC). Wpisz nazwę leku w polu wyszukiwania u góry strony. Powinieneś otrzymać również wersję papierową powyższych informacji po otrzymaniu leku. Jeśli tak się nie stało, poproś o nią farmaceutę.

Leki przeciwdepresyjne i myśli samobójcze

Depresja może spowodować, że zaczniesz myśleć o samobójstwie. Niektórzy ludzie doświadczają również częstszych myśli samobójczych, gdy zaczynają przyjmować leki przeciwdepresyjne. Ryzyko takiego zdarzenia może być większe u dzieci i młodzieży. Z tego powodu, jeśli przepisane zostały leki przeciwdepresyjne, ich przyjmowanie powinno być ściśle monitorowane pod kątem myśli samobójczych przez lekarza przepisującego lub innego pracownika ochrony zdrowia.

Bardzo ważne jest, aby w przypadku wystąpienia myśli lub uczuć samobójczych natychmiast zgłosić to lekarzowi. Może on zasugerować zaprzestanie przyjmowania leków przeciwdepresyjnych.

Jeśli czujesz, że chcesz zrobić sobie krzywdę, zadzwoń pod numer 999 lub udaj się do najbliższego pogotowia ratunkowego.

Jeśli sytuacja nie jest krytyczne, ale potrzebujesz pomocy, zadzwoń do NHS 111

A co z prowadzeniem pojazdów lub obsługiwaniem maszyn?

Niektóre leki przeciwdepresyjne powodują senność i spowalniają czas reakcji, dlatego nie możesz ich przyjmować, jeśli prowadzisz pojazdy lub obsługujesz maszyny. W takiej sytuacji należy skonsultować się z lekarzem i zapoznać się z ulotką dołączoną do leku.

Jeśli Twój stan zdrowia lub przyjmowane leki wpływają na Twoją zdolność prowadzenia pojazdów, a przebywasz w Wielkiej Brytanii, musisz o tym fakcie poinformować Agencję ds. Rejestracji Kierowców i Pojazdów (DVLA).

Jak wygląda przebiega odstawienie leków przeciwdepresyjnych?

Odstawienie leków przeciwdepresyjnych dla niektórych może być trudne a dla innych stosunkowo łatwe.

Nigdy nie należy od razu odstawiać leków przeciwdepresyjnych. Opracowaliśmy osobny artykuł na tematodstawiania leków przeciwdepresyjnych, w którym szczegółowo wyjaśniono to zagadnienie. Znajdziesz w nim porady, jak stopniowo przestać przyjmować leki przeciwdepresyjne.

Zespół odstawienny zwykle pojawia się w ciągu kilku dni po odstawieniu leku przeciwdepresyjnego i obejmuje:

• bóle głowy
• uczucie pustki w głowie
• nudności
• problemy ze snem
• realistyczne lub przerażające sny
• odczucia podobne do „wstrząsów elektrycznych”
• szybkie zmiany nastroju, w tym niepokój i drażliwość.

Jeśli depresja powraca po tygodniach lub miesiącach, najprawdopodobniej jest to spowodowane powrotem pierwotnej dolegliwości, a nie objawami odstawienia.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć w naszym artykule  o odstawieniu leków przeciwdepresyjnych.

Czy leki przeciwdepresyjne mogą uzależniać?

Niektórzy ludzie doświadczają nieprzyjemnych objawów odstawiennych, gdy zaprzestają przyjmowania leków przeciwdepresyjnych. U większości osób te objawy można zminimalizować poprzez stopniowe zmniejszanie dawki leku przeciwdepresyjnego przez kilka tygodni. Trzeba pamiętać, że niektóre osoby będą musiały zacząć przyjmować lek ponownie i zmniejszać dawkę jeszcze wolniej.

Jeśli nie możesz przestać przyjmować leków przeciwdepresyjnych wtedy, kiedy chcesz, możesz czuć się tak, jakbyś był od nich zależny. To jednak nie to samo, co bycie „uzależnionym”.

Uzależnienie ogólnie oznacza, że:

• odczuwasz potrzebę lub pragnienie zażycia danej substancji
• tracisz kontrolę nad przyjmowaniem danej substancji
• doświadczasz przyjemności lub „haju”, kiedy jej zażywasz.

Uzależnić można się podczas przyjmowania takich substancji jak alkohol, nikotyna i benzodiazepiny.

Odstawienie leków przeciwdepresyjnych może być trudne, ale bardziej trafnie określa się to jako zależność fizyczną.

Termin „zależność fizyczna” jest mylony z uzależnieniem. Uzależnienie fizyczne oznacza, że organizm przystosował się do obecności danej substancji lub leku.

Wpływa to na tolerancję i skutkuje efektami odstawienia danej substancji, ponieważ organizm „tęskni” za tą substancją, kiedy już jej nie ma. Narkotyk nie musi wywoływać „haju”, aby powodować uzależnienie.

Jaki rodzaj leku przeciwdepresyjnego został mi polecony?

Tutaj znajdziesz listę powszechnie stosowanych leków przeciwdepresyjnych, ich nazwy handlowe stosowane w Wielkiej Brytanii oraz „grupę”, do której należą.

*Ten lek przeciwdepresyjny reguluje poziom serotoniny, ale w inny sposób niż klasyczne leki przeciwdepresyjne. Wpływa również na melatoninę, która jest hormonem potrzebnym przy zasypianiu.

Nie jest to wyczerpująca lista wszystkich leków przeciwdepresyjnych. Istnieją inne leki, które czasami stosowane są w warunkach specjalistycznych.

Co w przypadku ciąży i karmienia piersią?

Wiele osób przed, w trakcie i po ciąży musi przyjmować leki ze względu na problemy ze zdrowiem fizycznym lub psychicznym. Niektóre leki od wielu lat są stosowane w okresie ciąży. Inne (np. walproinian sodu) są znane z tego, że ich przyjmowanie w tym okresie jest niebezpieczne.

Decyzje dotyczące kontynuacji, zmiany lub zaprzestania przyjmowania leków przeciwdepresyjnych w czasie ciąży lub karmienia piersią nie są jednoznaczne ani łatwe. Należy wziąć pod uwagę wiele czynników, w tym:

• przyjmowane leki
• Twoja historia choroby
• jak reagujesz na leczenie
• Twoje przekonania.

Wszelkie ryzyko związane z przyjmowaniem leków w czasie ciąży, w tym leków przeciwdepresyjnych, należy zrównoważyć z ryzykiem zachorowania bez podjęcia leczenia. Konieczna będzie szczegółowa konsultacja z lekarzem rodzinnym lub psychiatrą.

Badania naukowe przeanalizowały dane dotyczące wielu tysięcy kobiet, przyjmujących leki przeciwdepresyjne w czasie ciąży. Badania te nie zawsze są łatwe do zinterpretowania, ponieważ wiele czynników wpływa na zdrowie płodu. Twój lekarz rodzinny lub psychiatra może pomóc Ci zrozumieć, co aktualne badania mówią o stosowaniu konkretnych leków w Twojej sytuacji.

Wiele kobiet przyjmuje leki przeciwdepresyjne w czasie ciąży. Wiemy więcej na temat popularnych leków przeciwdepresyjnych, takich jak SSRI, i ich stosowania w ciąży. Na temat nowszych leków przeciwdepresyjnych, takich jak wortioksetyna, dostępnych jest znacznie mniej informacji. Informacje na temat poszczególnych leków przeciwdepresyjnych można znaleźć na stronie Optymalne wykorzystanie leków w ciąży.

Jeśli nie jesteś jeszcze w ciąży

Jeśli to możliwe, konsultacja z lekarzem powinna mieć miejsce jeszcze przed zajściem w ciążę. Jednak wiele ciąż jest nieplanowanych i być może będzie konieczne podjęcie decyzji o lekach, gdy jesteś już w ciąży.

Jeśli jesteś już w ciąży

Jeśli jesteś już w ciąży, powinnaś jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Istotne jest, aby nie przerywać nagle przyjmowania leków bez zalecenia lekarza. Nagłe odstawienie leków przeciwdepresyjnych może prowadzić do nawrotu problemów ze zdrowiem psychicznym. Może również spowodować nieprzyjemne skutki uboczne. Przed podjęciem decyzji o odstawieniu leków należy wziąć pod uwagę to, jak poważne są dolegliwości. U wielu kobiet następuje nawrót choroby po odstawieniu leków w czasie ciąży.

Więcej informacji można znaleźć w naszej ulotce na temat zdrowia psychicznego w ciąży.

Jak długo będzie konieczne przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych?

To, jak długo zażywasz leki przeciwdepresyjne, zależy od przyczyny ich przepisania oraz od tego, czy były one już wcześniej przyjmowane.

Jeśli przyjmujesz leki przeciwdepresyjne po raz pierwszy lub drugi, najlepiej jest kontynuować ich przyjmowanie przez co najmniej sześć miesięcy po poprawie samopoczucia. Jeśli odstawisz leki przed tym terminem, istnieje większe prawdopodobieństwo, że objawy depresji powrócą. W przypadku wcześniejszych epizodów depresyjnych konieczne może być dłuższe przyjmowanie leków. Należy jednak na bieżąco konsultować się z lekarzem na temat tego, kiedy i jak przerwać ich stosowanie.

Warto zastanowić się, co mogło przyczynić się do Twojego stanu zdrowia. Czasami problemy ze zdrowiem psychicznym, takie jak depresja, po prostu się zdarzają i nie ma ku temu oczywistego powodu. Jednakże, pewne czynniki mogły przyczynić się do pogorszenia Twojego samopoczucia. Należy do nich stres związany z sytuacją finansową, samotność lub utrata pracy. Niektórych tego typu czynników nie można całkowicie uniknąć. Możesz jednak podjąć kroki, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo ponownego pogorszenia stanu zdrowia w przyszłości.

A co, jeśli depresja powróci?

Czasami depresja powraca, nawet jeśli zrobiliśmy wszystko, co w naszej mocy, aby pozostać zdrowym. W takim przypadku może być konieczne:

• ponowne podjęcie leczenia farmakologicznego po konsultacji z lekarzem rodzinnym
• zmiana leków
• lub wypróbowanie innej formy leczenia, na przykład psychoterapii.

U niektórych konieczne jest przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych przez długi czas. Może to być frustrujące, jeśli miało się nadzieję, że będzie się w stanie zaprzestać terapii farmakologicznej. Ważne jest, aby pamiętać, że w przyszłości może być to możliwe. Stosowanie leków przeciwdepresyjnych nie oznacza „poniesienia porażki”.

Co się stanie, jeśli nie wezmę leków przeciwdepresyjnych?

Trudno powiedzieć. To zależy od tego, dlaczego zostały przepisane, jak poważna jest Twoja depresja i jak długo na nią chorujesz. Czasami depresja ustępuje bez leczenia lub po zastosowaniu innych metod, takich jak psychoterapia.

Leki przeciwdepresyjne mogą ułatwić korzystanie z innych metod leczenia, takich jak psychoterapia. Mogą również sprawić, że metody te będą bardziej skuteczne.

Lekarz powinien omówić to z pacjentem przed przepisaniem leków przeciwdepresyjnych. Powinien również upewnić się, że w pełni rozumiesz korzyści i zagrożenia związane z przyjmowaniem i nieprzyjmowaniem leków przeciwdepresyjnych.

Co jeszcze muszę wiedzieć o lekach przeciwdepresyjnych?

Oto kilka przydatnych informacji dla osób przyjmujących leki przeciwdepresyjne:

• Jeśli przyjmowany lek oddziałuje na ciebie negatywnie, porozmawiaj z lekarzem. Lekarz powinien pomóc dopasować odpowiedni rodzaj leku lub jego dawkę, która będzie dla ciebie skuteczna i nie wywoła niepożądanych skutków ubocznych. Jeśli wypróbowanych zostało wiele leków przeciwdepresyjnych, może warto rozważyć alternatywy.
• Staraj się nie zniechęcać, jeśli wystąpią jakieś skutki uboczne. Mogą one być nieprzyjemne i zrozumiałe jest, że w ich wyniku ludzie czasami przestają przyjmować leki przeciwdepresyjne. Jednak większość skutków ubocznych mija w ciągu kilku tygodni. Jeśli możesz, spróbuj przeczekać. Jeśli jednak skutki uboczne są nie do zniesienia lub masz myśli samobójcze, natychmiast porozmawiaj z lekarzem.
• Staraj się nie pominąć dawki, ponieważ może to spowodować wystąpienie objawów odstawiennych. Jeśli jednak tak się stanie, następną dawkę należy przyjąć o zwykłej porze. Nie należy „nadrabiać” pominiętej dawki poprzez przyjmowanie większej ilości leku niż zwykle.
• Większość ludzi zauważa efekty działania leków przeciwdepresyjnych po 1-2 tygodniach. W niektórych przypadkach potrzeba nawet 6 tygodni, aby zacząć odczuwać działanie leków w pełni. Nawet jeśli nie odczuwasz jeszcze korzyści płynących ze stosowania leków przeciwdepresyjnych, postaraj się kontynuować ich przyjmowanie przez kilka tygodni przed odstawieniem. Może się okazać, że sytuacja się poprawi.
• Skonsultuj się ze swoim lekarzem na temat picia alkoholu. Większość leków przeciwdepresyjnych nie wchodzi w reakcje z alkoholem. Jednak niektóre leki przeciwdepresyjne mogą powodować mdłości lub senność, jeśli pijesz alkohol podczas ich przyjmowania, lub nasilać działanie alkoholu.
• Jeśli uważasz, że leki przeciwdepresyjne mają negatywny wpływ na Twoje zdrowie fizyczne lub psychiczne, porozmawiaj ze swoim lekarzem.
• Leki przeciwdepresyjne mogą wchodzić w interakcje z niektórymi produktami spożywczymi i innymi lekami. Na przykład grejpfrut może wchodzić w interakcje z lekiem przeciwdepresyjnym pod nazwą sertralina. Należy zapytać lekarza lub farmaceutę, czy lek przeciwdepresyjny wchodzi w interakcje z jakąkolwiek żywnością lub lekami, a także uważnie przeczytać informacje dołączone do recepty. Jeśli zaczynasz przyjmować nowy lek, sprawdź dołączone do niego informacje, aby upewnić się, że nie wchodzi on w interakcje z lekiem przeciwdepresyjnym.
  

Jakie inne metody leczenia depresji są dostępne?

Psychoterapia

Istnieje wiele pomocnych w leczeniu depresji metod terapii opartych na rozmowie. Są one często zalecane jako pierwsza opcja lub stosowane w połączeniu z lekami przeciwdepresyjnymi.

• Doradztwo – Terapia może być przydatna w łagodnej depresji i może pomóc w opracowaniu technik rozwiązywania problemów. Doradztwo może pomóc, gdy depresja jest efektem trudnych sytuacji w życiu.
• Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) – CBT może pomóc poprawić Twój stan umysłu, ucząc Cię dostrzegania powiązań między Twoimi myślami, działaniami i uczuciami. W przeciwieństwie do innych metod terapii, CBT skupia się mniej na twojej przeszłości, a bardziej na tym, co dzieje się w twojej teraźniejszości.

Aby uzyskać informacje na temat tych i innych form terapii, zapoznaj się z naszymi informacjami na temat:

• psychoterapii
• i terapii poznawczo-behawioralnej (CBT).

Leki ziołowe

Leki ziołowe pozyskiwane są z roślin i nie są dostępne w ramach usług NHS w Wielkiej Brytanii.

Wykazano, że niektóre leki ziołowe mają pozytywny wpływ na osoby z depresją. Jeden z nich to dziurawiec zwyczajny. Skuteczność terapii ziołowej nie jest w pełni znana, a sprzedaż leków ziołowych nie jest objęta ścisłymi regulacjami. Dostarczane ilości mogą się różnić w zależności od miejsca zakupu.

Ziele dziurawca może być niebezpieczne, jeśli jest przyjmowane z lekami przeciwdepresyjnymi z grupy SSRI i innymi lekami. Może również wchodzić w interakcje z innymi lekami, takimi jak pigułka antykoncepcyjna. Jeśli myślisz o zażyciu jakichkolwiek ziołowych środków, najpierw porozmawiaj z lekarzem.

Ogólne dobre samopoczucie

Ważne jest, aby pomyśleć o swoim generalnym stanie zdrowia. Jest wiele rzeczy, które możesz zrobić, aby poczuć się lepiej i zmniejszyć ryzyko ponownego popadnięcia w depresję. Może to obejmować:

• znalezienie osoby, z którą możesz porozmawiać
• utrzymywanie aktywności fizycznej
• picie mniejszej ilości alkoholu i rezygnacja z narkotyków
• Zdrowe odżywianie, na przykład spożywanie większej ilości ryb, owoców i warzyw
• korzystanie z technik samopomocy, które pomogą Ci się zrelaksować
• znalezienie sposobów rozwiązania wszelkich praktycznych problemów, które doprowadziły do depresji
• Wsparcie rówieśnicze – pomocne może okazać się spotkanie z osobami, które doświadczają podobnych problemów jak Ty. Porozmawiaj ze swoim lekarzem rodzinnym o grupach wsparcia rówieśniczego, które mogą być dla Ciebie odpowiednie.

Aby uzyskać wskazówki dotyczące samopomocy, zapoznaj się z naszą ulotką na temat depresji.

Skierowania społeczne

Skierowania społeczne pomagają połączyć pacjentów z lokalnymi usługami i społecznościami. Aktywności z tym związane mogą sprzyjać zdrowiu psychicznemu i fizycznemu.

Przykładowo, jeśli lubisz ogrodnictwo, skierowanie społeczne może obejmować nawiązanie kontaktu z lokalnym kółkiem ogrodniczym, które spotyka się co tydzień. Będziesz mieć możliwość spotykania się z innymi i wspólnego spędzania czasu, robiąc to, co lubisz.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć w naszym materiale dotyczącym skierowań społecznych.

Światło

Niektórzy uważają, że pora roku wpływa na ich nastrój. Nazywa się to chorobą afektywną sezonową (SAD). Jeśli każdej zimy popadasz w depresję, ale twój stan poprawia się, gdy dni stają się dłuższe, pomocne może okazać się doświetlenie. Jest to źródło jasnego światła, które jest włączone przez określony czas każdego dnia i które może pomóc zrekompensować brak światła w zimie. Należy zwrócić się do lekarza, jeśli pacjent uważa, że może wystąpić SAD.

Gdzie mogę uzyskać więcej informacji?

Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące leków przeciwdepresyjnych, zapoznaj się ze źródłami poniżej lub porozmawiaj ze swoim lekarzem.

• Kompendium leków elektronicznych– Charakterystyki leków i ulotki informacyjne dla pacjentów (PIL). Informacje o tysiącach licencjonowanych leków dostępnych w Wielkiej Brytanii.
• Zalecenia NHS dotyczące leków przeciwdepresyjnych– Informacje NHS na temat stosowania leków przeciwdepresyjnych. Obejmuje środki ostrożności, dawkowanie, skutki uboczne i alternatywy.
• Mind – Leki przeciwdepresyjne– Informacje o lekach przeciwdepresyjnych opracowane przez organizację charytatywną Mind zajmującą się zdrowiem psychicznym.
• Przemyśl chorobę psychiczną – Leki przeciwdepresyjne– Informacje o lekach przeciwdepresyjnych od organizacji charytatywnej zajmującej się zdrowiem psychicznym, Rethink Mental Illness.
  

Autorstwo

Informacje te zostały opracowane przez Radę Redakcyjną ds. Zaangażowania Publicznego Królewskiego Kolegium Psychiatrów. Odzwierciedlają one najlepsze dostępne dowody w momencie ich sporządzania.

Główny autor: Profesor Wendy Burn

Weryfikacja specjalistyczna: Komitet Psychofarmakologii Królewskiego Kolegium Psychiatrów

Eksperci z doświadczeniem: Fiona Rajé i Victoria Bridgland

Pełne referencje dostępne na życzenie.

© Królewskie Kolegium Psychiatrów (Royal College of Psychiatrists)