Διπολική Διαταραχή

Το φυλλάδιο απευθύνεται προς κάθε άτομο που θέλει να μάθει περισσότερα για τη διπολική διαταραχή (αλλιώς διπολική συναισθηματική διαταραχή). Έχει γραφτεί ειδικά για άτομα με διπολική διαταραχή, τους φίλους και συγγενείς τους.

Αυτό το φυλλάδιο περιγράφει:

• Τα σημάδια και συμπτώματα της διπολικής διαταραχής.
• Κάποια προβλήματα που ίσως εμφανιστούν.
• Ορισμένους τρόπους αντιμετώπισης.
• Θεραπείες που βασίζονται σε δεδομένα.

Τι είναι η διπολική διαταραχή;

Παλαιότερα ονομαζόταν «μανιοκαταθλιπτική ασθένεια». Όπως υποδηλώνει η φράση, υπάρχουν σοβαρές αλλαγές διάθεσης. Συνήθως διαρκούν μερικές εβδομάδες ή μήνες και διαφέρουν πολύ από τις συναισθηματικές μεταπτώσεις που βιώνουμε συνήθως. Οι αλλαγές διάθεσης μπορεί να είναι:¹

• Πεσμένη διάθεση ή «καταθλιπτική» - Το άτομο νιώθει έντονα πεσμένο, καταθλιπτικό, ακόμα και απεγνωσμένο.
• Σε υπερδιέγερση ή «μανιακή» - Το άτομο νιώθει υπερβολικά χαρούμενο, ενθουσιασμένο και γίνεται υπερδραστήριο. Ένα άτομο μπορεί να αναπτύξει πολύ μεγαλειώδεις, απατηλές ιδέες για τον εαυτό του και τις ικανότητές του.
• Υπομανία - Η διάθεση του ατόμου είναι ανεβασμένη, αλλά όχι σε τέτοια υπερδιέγερση όπως σε κατάσταση μανίας
• Ανάμεικτη - Το άτομο έχει ένα μείγμα από μανία και κατάθλιψη. Για παράδειγμα, νιώθει μεγάλη κατάθλιψη, αλλά έχει και τη νευρικότητα και υπερδιέγερση της μανίας.

Αυτές οι καταστάσεις διάθεσης περιγράφονται λεπτομερώς στη συνέχεια.

Πόσο συχνή είναι η διπολική διαταραχή;

Σχεδόν 1 στους 50 ενήλικες θα έχει διπολική διαταραχή κάποια στιγμή της ζωής του. Συνήθως αρχίζει μεταξύ των ηλικιών 15 και 25, ενώ σπανίζει μετά την ηλικία των 50.¹

Ποιοι τύποι διπολικής διαταραχής υπάρχουν;

Υπάρχουν οι εξής τύποι²:

Διπολική διαταραχή Τύπου Ι

• Είχατε τουλάχιστον ένα μανιακό επεισόδιο, που διήρκησε παραπάνω από μία εβδομάδα, συνήθως πολύ περισσότερο.
• Μπορεί να έχετε μόνο επεισόδια μανίας, παρόλο που τα περισσότερα άτομα με διπολική διαταραχή Τύπου Ι έχουν και περιόδους βαθιάς κατάθλιψης.
• Χωρίς θεραπεία, ένα μανιακό επεισόδιο διαρκεί από 3 έως 6 μήνες.
• Τα καταθλιπτικά επεισόδια διαρκούν περισσότερο, 6 με 12 μήνες χωρίς θεραπεία.

Διπολική Τύπου ΙΙ

• Έχετε πάνω από ένα επεισόδια σοβαρής κατάθλιψης, αλλά μόνο ήπιου βαθμού μανιακά επεισόδια. Αυτό λέγεται «υπομανία».

Ταχείας Εναλλαγής

• Έχετε τέσσερα ή περισσότερα επεισόδια αλλαγής διάθεσης μέσα σε μια χρονική περίοδο 12 μηνών. Αυτό αφορά 1 στους 10 ανθρώπους με διπολική διαταραχή και μπορεί να συμβεί στον τύπο Ι και τύπο ΙΙ.

Κυκλοθυμία

• Οι εναλλαγές διάθεσης είναι ηπιότερες από εκείνες της σοβαρής διπολικής διαταραχής, αλλά ίσως έχουν μεγαλύτερη διάρκεια. Αυτό μπορεί με τον καιρό να εξελιχθεί σε διπολική διαταραχή πλήρους φάσματος.

Τι προκαλεί τη διπολική διαταραχή;

Παρόμοιοι γενετικοί παράγοντες κινδύνου επηρεάζουν το αν κάποιο άτομο θα εμφανίσει διπολική διαταραχή, βαριάς μορφής κατάθλιψη ή σχιζοφρένεια. Υπάρχουν επίσης περιβαλλοντικοί παράγοντες κινδύνου που μπορούν να αλληλεπιδράσουν με τους γενετικούς παράγοντες και να αυξήσουν ή να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης των εν λόγω παθήσεων.

Για παράδειγμα, μπορεί να έχετε γενετικούς παράγοντες κινδύνου που υποδεικνύουν αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξετε διπολική διαταραχή. Ωστόσο, αν μεγαλώνετε ή ζείτε σε ένα σταθερό και θετικό περιβάλλον, αυτό μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρής ψυχικής ασθένειας.

Εάν κάποιος από τους γονείς σας πάσχει από σοβαρή ψυχική ασθένεια, όπως η διπολική διαταραχή, είναι ο σημαντικότερος γνωστός παράγοντας κινδύνου για να αναπτύξετε και εσείς μια σοβαρή ψυχική ασθένεια. Τα παιδιά που έχουν γονέα με σοβαρή ψυχική ασθένεια παρουσιάζουν 1 στις 3 πιθανότητες να αναπτύξουν και τα ίδια σοβαρή ψυχική ασθένεια.

Όταν σκεφτόμαστε τις αιτίες εμφάνισης της διπολικής διαταραχής, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι εμπλέκονται πολλοί διαφορετικοί παράγοντες και ότι ένας παράγοντας κινδύνου μόνος του δεν μπορεί να προκαλέσει διπολική διαταραχή.³

Πώς νιώθεις όταν έχεις διπολική διαταραχή;

Κατάθλιψη

Όλοι βιώνουμε αισθήματα κατάθλιψης κατά καιρούς⁴. Αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε και να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα στη ζωή μας. Όμως, στην κατάθλιψη μεγάλου βαθμού ή στη διπολική διαταραχή, αυτά τα αισθήματα είναι πολύ πιο έντονα^5,6. Διαρκούν περισσότερο και καθιστούν δύσκολη ή αδύνατη τη διαχείριση των καθημερινών αναγκών⁵. Αν αισθάνεστε κατάθλιψη, θα παρατηρήσετε ορισμένα ή όλα από τα ακόλουθα συμπτώματα:

Συναισθηματικές μεταπτώσεις

• Αισθήματα δυστυχίας που δεν φεύγουν.
• Νιώθετε ότι θέλετε να κλάψετε χωρίς λόγο.
• Χάνετε το ενδιαφέρον σας για πράγματα.
• Δεν μπορείτε να απολαύσετε πράγματα.
• Νιώθετε νευρικοί και ανήσυχοι.
• Χάνετε την αυτοπεποίθησή σας.
• Νιώθετε άχρηστοι, ανεπαρκείς και ανίκανοι.
• Νιώθετε πιο ευερέθιστοι απ΄ ότι συνήθως.
• Σκέφτεστε την αυτοκτονία.

Δυσκολίες στη σκέψη σας

• Δεν μπορείτε να σκεφτείτε θετικά ή αισιόδοξα.
• Δυσκολεύεστε να πάρετε ακόμα και απλές αποφάσεις.
• Δεν μπορείτε να συγκεντρωθείτε επαρκώς.

Σωματικά συμπτώματα

• Δεν θέλετε να φάτε και χάνετε βάρος.
• Δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε.
• Ξυπνάτε νωρίς και δεν μπορείτε να ξανακοιμηθείτε.
• Νιώθετε πάρα πολύ μεγάλη κούραση.
• Έχετε δυσκοιλιότητα.
• Δεν σας ενδιαφέρει το σεξ.

Συμπεριφορά

• Είναι δύσκολο να αρχίσετε ή να τελειώσετε κάτι, ακόμα και καθημερινές δουλειές.
• Κλαίτε συχνά ή νιώθετε ότι θέλετε να κλάψετε, αλλά δεν μπορείτε.
• Αποφεύγετε τους άλλους ανθρώπους.

Μανία

Νιώθετε έντονα καλά, ενεργητικοί και αισιόδοξοι, τόσο πολύ που επηρεάζονται η σκέψη και η κρίση σας. Μπορεί να αρχίσετε να πιστεύετε σε περίεργα πράγματα για εσάς, να πάρετε κακές αποφάσεις και να συμπεριφερθείτε με αμήχανους, επιζήμιους και, μερικές φορές, με επικίνδυνους τρόπους.

Όπως η κατάθλιψη, η μανία μπορεί να κάνει δύσκολη ή και αδύνατη τη διαχείριση της καθημερινότητας. Η μανία μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στις σχέσεις, όσο και στη δουλειά σας.

Όταν η μανία δεν είναι οξεία, ονομάζεται «υπομανία». Ωστόσο, εξακολουθεί να μπορεί να επηρεάσει την κρίση σας και τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνείτε με τους άλλους ανθρώπους¹.

Όταν βρίσκεστε σε μανία, μπορεί να παρατηρήσετε ότι:

Όσον αφορά τα συναισθήματα

• Είστε πολύ χαρούμενοι και ενθουσιασμένοι.
• Είστε πολύ ευερέθιστοι (συχνά επειδή οι άνθρωποι δεν μπορούν να καταλάβουν τις υπερβολικά αισιόδοξες ιδέες σας ή να σας ακολουθήσουν σε ό,τι θέλετε να κάνουν).
• Αισθάνεστε πιο σημαντικοί από ό,τι συνήθως.

Τρόπος σκέψης

• Έχετε πολλές καινούργιες και συναρπαστικές ιδέες.
• Μετακινείστε από τη μια ιδέα στην άλλη, χάνοντας τον ειρμό σας, σχετικά με ό,τι προσπαθείτε να σκεφτείτε ή να εξηγήσετε.
• Ακούτε φωνές που οι άλλοι άνθρωποι δεν μπορούν να ακούσουν.

Σωματικά συμπτώματα

• Αισθάνεστε γεμάτοι ενέργεια και πιο ενεργητικοί από ό,τι συνήθως
• Δεν μπορείτε ή δεν θέλετε να κοιμηθείτε
• Μπορεί να ενδιαφέρεστε περισσότερο για το σεξ.

Συμπεριφορά

• Μπορεί να κάνετε σχέδια, τα οποία είναι μεγαλεπήβολα και μη ρεαλιστικά.
• Είστε πολύ δραστήριοι και κινείστε έντονα και γρήγορα.
• Συμπεριφέρεστε διαφορετικά από ό,τι συνήθως.
• Μιλάτε πολύ γρήγορα – τόσο γρήγορα, ώστε οι άλλοι άνθρωποι μπορεί να το βρίσκουν δύσκολο να καταλάβουν τι λέτε.
• Παίρνετε αυθόρμητα ασυνήθιστες αποφάσεις, μερικές φορές με καταστροφικές συνέπειες.
• Ξοδεύετε αλόγιστα τα χρήματά σας.
• Είστε υπερβολικά φιλικοί ή υπερβολικά επικριτικοί απέναντι σε άλλους ανθρώπους.
• Είστε λιγότερο συγκρατημένοι, γενικά.

Εάν είστε εν μέσω ενός μανιακού επεισοδίου για πρώτη φορά, μπορεί να μην καταλάβετε ότι κάτι συμβαίνει – ωστόσο οι φίλοι, η οικογένεια ή οι συνάδελφοί σας, συνήθως, το καταλαβαίνουν. Μπορεί ακόμη και να αισθανθείτε ενοχλημένοι αν κάποιος προσπαθήσει να σας το επισημάνει. Αρχίζετε να μην έχετε επαφή με τα θέματα της καθημερινότητας – και με τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων.

Ψυχωτικά συμπτώματα

Εάν ένα επεισόδιο μανίας ή κατάθλιψης γίνει πολύ σοβαρό, μπορεί να εμφανίσετε παραληρηματικές ιδέες¹.

• Σε ένα μανιακό επεισόδιο - οι ιδέες αυτές τείνουν να είναι υπερβολική πεποίθηση για το άτομό σας - ότι βρίσκεστε σε μία σημαντική αποστολή ή ότι έχετε ξεχωριστές δυνάμεις και ικανότητες.
• Σε ένα καταθλιπτικό επεισόδιο – μπορεί να αισθάνεστε ότι εσείς αποκλειστικά είστε οι ένοχοι, ότι είστε χειρότεροι από οποιονδήποτε άλλο ή ακόμη και ότι δεν υπάρχετε.

Εκτός από αυτές τις ασυνήθιστες πεποιθήσεις, μπορεί επίσης να βιώσετε παραισθήσεις - όταν ακούτε, μυρίζετε, αισθάνεστε ή βλέπετε κάτι, αλλά δεν υπάρχει τίποτα (ή κάποιος) εκεί για να το επιβεβαιώσει.

Μεταξύ των επεισοδίων

Μερικοί άνθρωποι με διπολική διαταραχή αισθάνονται ότι έχουν αναρρώσει πλήρως ανάμεσα στις εναλλαγές της διάθεσής τους - ωστόσο, μπορεί να μην έχουν. Μπορεί να συνεχίσετε να έχετε κατάθλιψη και να εμφανίζετε προβλήματα στον τρόπο σκέψης σας, ακόμη και όταν φαίνεστε (στους άλλους ανθρώπους) ότι είστε καλύτερα.

Ένα επεισόδιο διπολικής διαταραχής μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσετε να οδηγείτε για ένα μικρό διάστημα – πρέπει να ενημερώσετε το DVLA (Driver & Vehicle Licensing Agency) του Ηνωμένου Βασιλείου, εάν πάσχετε από διπολική διαταραχή. Η ιστοσελίδα του DVLA (Driver & Vehicle Licensing Agency) του Ηνωμένου Βασιλείου παρέχει πληροφορίες σχετικά με αυτό το θέμα.

Ζητήστε βοήθεια για τη διπολική διαταραχή

Ποιον μπορώ να συμβουλευτώ;

Καταρχήν, μπορείτε να επισκεφτείτε τον/την παθολόγο σας, ειδικά εάν έχετε ένα καταθλιπτικό επεισόδιο. Ωστόσο, εάν διαγνωστείτε με διπολική διαταραχή, θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν ειδικό – έναν ψυχίατρο. Στις οδηγίες του NICE (National Institute for Health and Care Excellence) του Ηνωμένου Βασιλείου, προτείνεται η συνταγογράφηση της αγωγής για τη σταθεροποίηση των μεταπτώσεων της διάθεσης να γίνεται από ειδικό,⁷ ακόμη και αν αργότερα σας αναλάβει ένας/μία παθολόγος.

Όταν επισκεφτείτε έναν ψυχίατρο, θα συναντήσετε, επίσης, και άλλα μέλη της Ομάδας της Κοινότητας, που είναι υπεύθυνα για την Ψυχική Υγεία [Community Mental Health Team (CMHT)]. Αυτοί θα σας παρέχουν συναισθηματική υποστήριξη, πληροφόρηση, ψυχολογικές θεραπείες και θα σας βοηθήσουν να ξεκαθαρίσετε πρακτικά θέματα.

Όταν η όποια φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνετε, φανεί ότι έχει «στρώσει» και ότι είναι αποτελεσματική, ο/η παθολόγος σας μπορεί να αναλάβει κατά κύριο λόγο τη φροντίδα σας, παρόλο που θα σας συστήσει να παραμείνετε σε επικοινωνία με έναν ψυχίατρο και την Ομάδα CMHT.

Φαρμακευτική αγωγή για τη διπολική διαταραχή

Υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορούν να βοηθήσουν για να τεθούν υπό έλεγχο οι εναλλαγές της διάθεσής σας, ώστε να σταματήσουν πριν εξελιχθούν σε κανονικά επεισόδια μανίας ή κατάθλιψης. Αυτά αναφέρονται παρακάτω, ωστόσο η φαρμακευτική αγωγή είναι συχνά αναγκαία, για να:

• Κρατήσετε τη διάθεσή σας σταθερή (να προφυλαχθείτε)
• Αντιμετωπίσετε ένα μανιακό ή καταθλιπτικό επεισόδιο.

Φαρμακευτική αγωγή για τη σταθεροποίηση της διάθεσης

Υπάρχουν διάφορα φάρμακα για τη σταθεροποίηση της διάθεσης, μερικά από τα οποία χρησιμοποιούνται, επίσης, για τη θεραπεία της επιληψίας ή βοηθούν στη θεραπεία της σχιζοφρένειας⁸. Ο ψυχίατρος ενδέχεται να χρειαστεί να χρησιμοποιήσει περισσότερα από ένα φάρμακα, προκειμένου να ελέγξει αποτελεσματικά τις εναλλαγές της διάθεσής σας⁹.

Λίθιο

Το λίθιο χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες ως σταθεροποιητής της διάθεσης – ωστόσο, δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο πώς λειτουργεί. Το λίθιο εξακολουθεί να αποτελεί την πρώτη επιλογή για τη μακροχρόνια θεραπεία της διπολικής διαταραχής και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία τόσο των μανιακών όσο και των καταθλιπτικών επεισοδίων.

Η θεραπευτική αγωγή με λίθιο πρέπει να συνταγογραφηθεί αρχικά από ψυχίατρο. Η δυσκολία ανάγεται στην εξεύρεση της σωστής δοσολογίας λιθίου στο σώμα – πολύ χαμηλή δεν θα έχει αποτέλεσμα, πολύ υψηλή μπορεί να σας βλάψει. Οπότε θα χρειαστεί να κάνετε τακτικά εξετάσεις αίματος τις πρώτες εβδομάδες, ώστε να επιβεβαιωθεί ότι λαμβάνετε τη σωστή δόση^{1 10}. Μόλις σταθεροποιηθεί η δόση, ο/η παθολόγος σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει λίθιο και να ορίσει τακτικές εξετάσεις αίματος σε βάθος χρόνου.

Η ποσότητα του λιθίου στο αίμα σας επηρεάζεται σημαντικά από το πόσο πολύ ή το πόσο λίγο νερό υπάρχει στο σώμα σας. Εάν αφυδατωθείτε, τα επίπεδα του λιθίου στο αίμα σας θα αυξηθούν και είναι πολύ πιθανό να έχετε παρενέργειες ή ακόμη και συμπτώματα δηλητηρίασης¹. Οπότε, είναι σημαντικό να:

• Πίνετε άφθονο νερό – περισσότερο, εάν κάνει ζέστη ή εάν κάνετε κάποια δραστηριότητα
• Προσέχετε με το τσάι ή τον καφέ - αυξάνουν την ποσότητα του νερού που περνά στα ούρα σας.

Ενδέχεται να χρειαστούν τρεις μήνες ή περισσότερο προκειμένου το λίθιο να δράσει κανονικά. Συνιστάται να συνεχίσετε να παίρνετε τα χάπια σας, ακόμη και αν οι εναλλαγές της διάθεσής σας συνεχιστούν αυτό το διάστημα.

Παρενέργειες

Οι παρενέργειες μπορεί να αρχίσουν τις πρώτες εβδομάδες αφότου έχετε ξεκινήσει τη θεραπεία σας με λίθιο. Μπορεί να είναι ενοχλητικές και δυσάρεστες, αλλά συνήθως εξαφανίζονται ή βελτιώνονται με την πάροδο του χρόνου.

Περιλαμβάνουν:

• Αίσθημα δίψας.
• Μεγαλύτερη ποσότητα ούρων (και συχνότερη ενούρηση), από ό,τι συνήθως.
• Αύξηση σωματικού βάρους.

Πιο σπάνιες παρενέργειες, είναι:

• Θολή όραση.
• Ελαφριά μυϊκή αδυναμία.
• Περιστασιακή διάρροια.
• Ήπιο τρέμουλο των χεριών.
• Αίσθημα ήπιας αδιαθεσίας.

Τα συμπτώματα, συνήθως, βελτιώνονται εάν ελαττωθεί η δόση του λιθίου.

Οι παρακάτω ενδείξεις υποδηλώνουν ότι τα επίπεδα του λιθίου είναι πολύ υψηλά. Επικοινωνήστε άμεσα με τον/τη γιατρό σας, εάν παρατηρήσετε:

• Ότι αισθάνεστε πολύ διψασμένοι.
• Έχετε έντονη διάρροια ή εμετούς.
• Εμφανές τρέμουλο χεριών και ποδιών.
• Σύσπαση των μυών σας.
• Μπερδεύετε τα λόγια σας ή βρίσκετε σε σύγχυση.

Αιματολογικές και ουρολογικές εξετάσεις

Στην αρχή θα χρειαστεί να κάνετε εξετάσεις αίματος κάθε λίγες εβδομάδες, για να επιβεβαιωθεί ότι έχετε τα σωστά επίπεδα λιθίου στο αίμα σας. Θα πρέπει να κάνετε αυτές τις εξετάσεις για όσο καιρό παίρνετε λίθιο, ωστόσο λιγότερο συχνά σε σχέση με τους πρώτους μήνες.

Η μακροχρόνια χρήση λιθίου, μπορεί να επηρεάσει τα νεφρά ή τον θυρεοειδή σας αδένα. Θα πρέπει να κάνετε αιματολογικές και ουρολογικές εξετάσεις κάθε λίγους μήνες, για να επιβεβαιωθεί, ότι τα όργανα αυτά εξακολουθούν να λειτουργούν κανονικά. Αν υπάρξει πρόβλημα, ίσως χρειαστεί να διακόψετε τη λήψη λιθίου και να συζητήσετε μία εναλλακτική λύση με τον/τη γιατρό σας.

Πώς να φροντίζετε τον εαυτό σας⁵

• Να ακολουθείτε μια ισορροπημένη διατροφή.
• Να πίνετε τακτικά υγρά, χωρίς προσθήκη ζάχαρης. Αυτό θα βοηθήσει να κρατήσετε σε ισορροπία το νάτριο και τα υγρά στο σώμα σας. Αποφύγετε τα αναψυκτικά τύπου κόκα κόλα και τα ανθρακούχα που περιέχουν πολλή ζάχαρη.
• Τρώτε σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα - αυτό, επίσης, θα σας βοηθήσει να διατηρήσετε την ισορροπία των υγρών στο σώμα σας.
• Προσοχή στην καφεΐνη – στο τσάι, τον καφέ ή την κόκα κόλα. Η καφεΐνη αυξάνει την ούρηση και, συνεπώς, μπορεί να διαταράξει τα επίπεδα του λιθίου.

Άλλοι σταθεροποιητές της διάθεσης

Υπάρχουν και άλλα φάρμακα, εκτός από το λίθιο, που μπορεί να βοηθήσουν. Ο τρόπος χρήσης εξαρτάται από το εάν πρόκειται για μια μανιακή ή μια καταθλιπτική εναλλαγή της διάθεσής σας, ή για να αποφευχθούν οι εναλλαγές αυτές - καθώς και από το εάν το άτομο λαμβάνει ήδη κάποιο αντικαταθλιπτικό φάρμακο.

• Αντιεπιληπτικά/αντισπασμωδικά φάρμακα:
• Το βαλπροϊκό οξύ, ένα αντισπασμωδικό φάρμακο, ενδέχεται να λειτουργήσει το ίδιο καλά με το λίθιο, ωστόσο δεν έχουμε ακόμη αρκετά δεδομένα ώστε να είμαστε σίγουροι. Εάν το βαλπροϊκό οξύ ληφθεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να βλάψει το έμβρυο, οπότε δεν θα πρέπει να συνταγογραφείται σε ασθενή που ενδέχεται να μείνει έγκυος.
• Η καρβαμαζεπίνη και η λαμοτριγίνη είναι, επίσης, αποτελεσματικές για ορισμένους ανθρώπους.
• Αντιψυχωσικά φάρμακα: Η αλοπεριδόλη, η ολανζαπίνη, η κουετιαπίνη και η ρισπεριδόνη.

Πότε να ξεκινήσετε έναν σταθεροποιητή της διάθεσης

Ύστερα από ένα μόνο επεισόδιο, είναι δύσκολο να προβλεφθεί πόσο πιθανό είναι να σας συμβεί άλλο ένα επεισόδιο. Μερικοί άνθρωποι δεν θέλουν να ξεκινήσουν έναν σταθεροποιητή της διάθεσης σε αυτήν τη φάση, ωστόσο, τα επεισόδια μανίας μπορεί να είναι σοβαρά και πολύ αποδιοργανωτικά.

Εάν έχετε ένα δεύτερο επεισόδιο, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να έχετε και άλλα επεισόδια. Οπότε, σε αυτό το σημείο συνιστάται οπωσδήποτε η χρήση ενός σταθεροποιητή της διάθεσης.

Για πόσο διάστημα μπορεί κάποιος να παίρνει έναν σταθεροποιητή της διάθεσης;

Τουλάχιστον για:

• Δύο χρόνια μετά από ένα επεισόδιο διπολικής διαταραχής.
• Πέντε χρόνια, σε περίπτωση που υπήρξαν:
• Συχνές προηγούμενες υποτροπές
• Ψυχωτικά επεισόδια
• Κατάχρηση αλκοόλ ή ουσιών
• Διαρκές στρες στο σπίτι ή στη δουλειά.

Εάν αποφασίσετε να διακόψετε τη φαρμακευτική αγωγή, θα πρέπει να το συζητήσετε με τον/τη γιατρό σας. Είναι καλύτερο να συνεχίσετε να βλέπετε τον/την ψυχίατρό σας για 2 χρόνια μετά από τη διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής σας για τη διπολική διαταραχή, ώστε να μπορεί να ελέγχει για τυχόν ενδείξεις υποτροπής της νόσου.

Εάν εξακολουθήσετε να έχετε σοβαρά επεισόδια εναλλαγών διάθεσης, μπορεί να χρειαστεί να συνεχίσετε τη φαρμακευτική αγωγή σας για περισσότερο χρόνο.

Ποιο είναι το καλύτερο φάρμακο για μένα;

Θα πρέπει να το συζητήσετε με τον/τη γιατρό σας, ωστόσο υπάρχουν κάποιες γενικές αρχές.

• Το λίθιο είναι συνήθως η πρώτη επιλογή, το βαλπροϊκό οξύ η δεύτερη επιλογή, παρότι μπορεί να συνταγογραφηθεί μαζί με λίθιο. Η ολανζαπίνη μπορεί να δοκιμαστεί εάν το λίθιο και το βαλπροϊκό οξύ δεν βοήθησαν.
• Η κουετιαπίνη μπορεί, επίσης, να χρησιμοποιηθεί, ειδικά, όταν κάποιος παραμένει σε κατάθλιψη μεταξύ των μανιακών επεισοδίων⁸.
• Η λαμοτριγίνη συστήνεται για τη διπολική διαταραχή II ή τη διπολική κατάθλιψη, αλλά όχι για τη μανία.
• Μερικές φορές απαιτείται συνδυασμός αυτών των φαρμάκων.

Πολλά εξαρτώνται από το πόσο καλά αντιδράτε σε κάποιο συγκεκριμένο φάρμακο. Κάτι που ταιριάζει σε κάποιον, μπορεί να μην ταιριάζει σε κάποιον άλλο.

Τι μπορεί να συμβεί χωρίς φαρμακευτική αγωγή;

Το λίθιο μειώνει την πιθανότητα υποτροπής κατά 30–40%,⁸ ωστόσο όσο περισσότερα επεισόδια μανίας είχατε, τόσο πιθανότερο είναι να έχετε ακόμη ένα.